poniedziałek, 17 września 2018

Brońmy egzaminów w rzemiośle

Premier Mateusz Morawiecki gościem Wielkopolskiego Rzemiosła

27 lipca 2018 r. w siedzibie Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu Pan Premier  Mateusz Morawiecki spotkał się z przedstawicielami środowiska rzemieślniczego z regionu  Wielkopolski i woj. lubuskiego.  W spotkaniu  wzięli także udział wojewoda wielkopolski Zbigniew Hoffmann, posłowie -  miedzy innymi Tadeusz Dziuba i Joanna Lichocka, europoseł Ryszard Czarnecki oraz kandydat PiS na prezydenta Poznania Tadeusz Zysk.

Szef rządu wyraził nadzieje związane z  ustanowioną niedawno Konstytucją dla Biznesu. Zapowiedział także zmiany,  które mają obowiązywać już od 1 stycznia 2019 roku . Podatek CIT obniżony zostanie  z 15 do 9 % i zmienione zostaną zasady wyliczania obowiązkowej składki ZUS, która będzie odtąd naliczana proporcjonalnie do wysokości obrotów.

Premiera zaniepokoił fakt, że głos polskich przedsiębiorców nie jest wystarczająco silny w Brukseli, w  Europie i na świecie. Przyczyny takiego stanu rzeczy upatruje w fakcie, iż przedsiębiorcy zrzeszają się w zbyt wielu stowarzyszeniach.

W dalszej części spotkania Prezes Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej Pan Jerzy Bartnik  przypomniał, że środowisko rzemieślnicze niepokoją plany dotyczące oświaty zawodowej. Prezes podkreślał, że rzemiosło rozumie potrzebę zmian, ale nie mogą one być rewolucyjne i zaburzać sprawdzonego system egzaminowania przez izby rzemieślnicze.

Problemy nurtujące środowisko rzemiosła wielkopolskiego  zostały zawarte w pisemnym stanowisku, które zostało przekazane na ręce Premiera.


4 lipca br. do Minister Edukacji Narodowej, Anny Zalewskiej, trafiło Stanowisko Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego, w sprawie kształcenia branżowego dla potrzeb rynku pracy.  Rada  pozytywnie ocenia kierunki zmian w szkolnictwie branżowym, jednocześnie wskazuje na potrzebę utrzymania dobrych i sprawdzonych metod działania. Rada wyraziła  swoje poparcie dla podjętej uchwały partnerów społecznych Rady Dialogu Społecznego w sprawie rekomendowanych zmian w systemie edukacji  w obszarze kształcenia branżowego


29 czerwca br. posiedzenie plenarne Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Białymstoku przyjęła niemal jednomyślnie (wojewoda wstrzymał się od głosu) Stanowisko w sprawie utrzymania systemu potwierdzania kwalifikacji zawodowych, prowadzonego dla młodocianych pracowników przez izby rzemieślnicze.

Wojewódzka Rada  wyraża uznanie dla działalności Izby Rzemieślniczej i Przedsiębiorczości w Białymstoku oraz rzemieślników zrzeszonych w cechach- czytamy w stanowisku. Szczególnie wysoko ocenia działalność oświatową organizacji zarówno w zakresie praktycznego przygotowania zawodowego młodocianych pracowników, jak i potwierdzania kwalifikacji zawodowych przed komisjami egzaminacyjnymi Izby Rzemieślniczej. Więcej:


26 czerwca 2018 r. do konsultacji publicznych trafił projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy – prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. W tym projekt ustawy-kształcenie zawodowe.

Propozycja zmian w kształceniu zawodowym, forsowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej ujrzała światło dziennie. Projekt trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.

Resort w  uzasadnieniu podkreślił, że głównym celem zmian wprowadzanych nowelizowaną ustawą jest odbudowa prestiżu kształcenia zawodowego w Polsce, poprzez poprawę jakości i efektywności kształcenia w szkołach i placówkach. Proponowane rozwiązania uwzględniają mechanizmy włączania wszystkich kluczowych partnerów kształcenia zawodowego w działania służące systematycznemu dostosowywaniu tego kształcenia do potrzeb rynku pracy. Powołuje się na przyjętą przez Rząd RP Strategię na rzecz odpowiedzialnego rozwoju potwierdzającą konieczność dopasowania systemu kształcenia zawodowego do potrzeb nowoczesnej gospodarki. Rozwój polskiej gospodarki oraz zmiany zachodzące na rynku pracy wzmacniają popyt na wysoko kwalifikowaną kadrę.

Projekt zakłada zmiany, które wpłyną na postrzeganie niekwestionowanej roli organizacji rzemieślniczych i mistrzów przygotowujących pracowników młodocianych do wykonywania zawodu  w obszarze kształcenia zawodowego. Jedną z ważniejszych jest na pewno propozycja zmiany przepisu art. 3 ustawy o rzemiośle polegająca na poszerzeniu składu komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych powoływanych do przeprowadzania etapu praktycznego egzaminu czeladniczego, do którego będą przystępowali młodociani pracownicy, którzy kształcili się w zawodach szkolnictwa branżowego, o egzaminatora wybieranego z list egzaminatorów okręgowych komisji egzaminacyjnych. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie spójności systemów egzaminacyjnych weryfikujących wiedzę teoretyczną i umiejętności zdobywane przez uczniów oraz młodocianych pracowników w różnych miejscach i formach, ale w tych samych zawodach. Obecnie zawody nauczane w branżowej szkole I stopnia są zawodami jedno kwalifikacyjnymi. Egzamin zawodowy, zatem, podobnie jak egzamin czeladniczy, obejmuje wiedzę z zakresu całego zawodu.

W opinii twórców projektu ustawy  zmiany w szkolnictwie branżowym planowane od roku szkolnego 2019/2020 koncentrują się również na usprawnieniu i zwiększeniu efektywności egzaminów zawodowych. Z jednej strony weryfikują one jakość procesu kształcenia, a z drugiej stanowią przepustkę do sukcesu na rynku pracy. Skuteczność kształcenia zawodowego może być mierzona liczbą absolwentów, którzy uzyskują kwalifikacje zawodowe. Warunkiem otrzymania stosownego dokumentu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe jest nie tylko dobre przygotowanie uczniów, ale także przystąpienie do egzaminu, które dotychczas nie było obligatoryjne.

Mając na uwadze zwiększenie szans absolwentów zawodów szkolnictwa branżowego na podjęcie pracy zgodnie z nabytymi kwalifikacjami, od 1 września 2019 r. proponowane jest wprowadzenie obowiązku przystępowania uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe odpowiednio do egzaminu zawodowego przeprowadzanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne albo do egzaminu czeladniczego przeprowadzanego przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (w przypadku ucznia – młodocianego pracownika kształcącego się u pracodawcy będącego rzemieślnikiem). Wprowadzenie obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego będzie warunkiem ukończenia szkoły lub promocji do następnej klasy, po spełnieniu pozostałych, dotychczasowych warunków określonych w przepisach prawa oświatowego.

Projekt zakłada także m.in:  Modyfikację warunków wprowadzania zawodów do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a także zmiany w klasyfikacji zawodów i podstaw programowych; Wprowadza możliwość uzyskania przez uczniów dodatkowych umiejętności w zawodach zwiększających szanse na zatrudnienie; Modyfikuje warunki uruchamiania przez szkołę kształcenia w danym zawodzie i opiniowania kierunków kształcenia; Wzmacnia udział pracodawców w kształceniu zawodowym, w tym w realizacji praktycznej nauki zawodu dla uczniów szkół; Zmiany w realizacji przez szkoły zadań związanych z praktyczną nauką zawodu; Zaproponowano także podwyższenie do 10 tys. zł dla zawodów deficytowych dofinansowania pracodawcom kosztów kształcenia młodocianego pracownika, który zdał egzamin zawodowy/czeladniczy.

1. Ustawa o zmianie ustawy-Prawo oświatowe i ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw:


2. Projekt ustawy- kształcenie zawodowe

3. Uzasadnienie -projekt ustawy-kształcenie zawodowe

Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Opolu o egzaminach czeladniczych

25 czerwca podczas XVI posiedzenia Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Opolu, którego gospodarzem była Izba Rzemieślnicza w Opolu, podsumowano reformę edukacji w rok po jej wdrożeniu oraz przedyskutowano zmiany w systemie kształcenia zawodowego, w tym zmiany w sposobie organizacji egzaminu czeladniczego  zapowiedziane przez Minister Edukacji Narodowej.

Ocenę propozycji MEN, w imieniu rzemiosła opolskiego, przedstawili: Prezes Izby Rzemieślniczej w Opolu, Tadeusz Staruch  oraz jej dyrektor i wiceprzewodnicząca WRDS, Grażyna Dębicka Ozorkiewicz.  Natomiast kulisy rozmów z kierownictwem resortu edukacji z etapu pre-konsultacji  przybliżyła dyrektor generalna Związku Rzemiosła Polskiego, Edyta Doboszyńska. Zaapelowała do partnerów społecznych o wsparcie pracodawców-rzemieślników oraz ich organizacji zaangażowanych w przygotowanie zawodowe młodocianych i organizację egzaminów czeladniczych, stanowiących integralną część dualnego modelu kształcenia zawodowego w rzemiośle.

Wypowiedzi przedstawicieli rzemiosła spotkały się z żywą reakcją uczestników spotkania. Strona społeczna udzieliła pełnego poparcia przedstawionym postulatom, głosując za przyjęciem stanowiska WRDS w Opolu „w sprawie zmian w systemie kształcenia zawodowego w tym zmian w sposobie organizacji egzaminu czeladniczego”. Strona rządowa wstrzymała się od głosu.


19 czerwca 2018 r. Kongres Rzemiosła Polskiego przyjął Stanowisko w sprawie egzaminu czeladniczego jako integralnej części przygotowania zawodowego w rzemiośle. Stanowisko trafiło do rąk Premiera Mateusza Morawieckiego. Adresatami dokumentu byli także politycy i decydenci administracji rządowej.

Stanowisko jest kolejną formą sprzeciwu środowiska rzemiosła przeciwko rozbiciu egzaminu czeladniczego na dwóch organizatorów: Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (OKE) i Komisje Egzaminacyjne Izb Rzemieślniczych. Zamierzenia resortu nie zyskują poparcia rzemiosła i budzą poważne obawy, że taki precedens doprowadzi do wypaczenia  a nawet likwidacji egzaminów czeladniczych.

Dlatego w Stanowisku Kongres Rzemiosła Polskiego opowiada się za:

Wycofaniem się z pomysłu nadania OKE statusu współorganizatora egzaminu czeladniczego;
Pozostawieniem całości egzaminu czeladniczego w gestii komisji egzaminacyjnych powoływanych przez izby rzemieślnicze;
Wprowadzeniem obowiązkowego udziału w składach rzemieślniczych komisji egzaminacyjnych egzaminatora OKE, jako przedstawiciela jednostek egzaminacyjnych nadzorowanych przez resort edukacji;
Powierzeniem komisjom egzaminacyjnym izb rzemieślniczych przeprowadzania w formule on-line części pisemnej etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego;
Usprawnieniem Systemu Informacji Oświatowej, w taki sposób, aby izby rzemieślnicze miały możliwość przekazywania do systemu informacji o egzaminach czeladniczych i mistrzowskich.

W opinii Kongresu demontaż dualnego rzemieślniczego modelu przygotowania zawodowego nie będzie pozytywnym przykładem dla innych pracodawców i ich organizacji. W roku 100.lecia odzyskania niepodległości nie będzie też dobrym przykładem dla kolejnych pokoleń.



5 czerwca 2018 r.w siedzibie Ministerstwa Edukacji Narodowej odbyła się trzecia tura rozmów przedstawicieli środowiska rzemiosła z kierownictwem resortu na temat  zmian  w systemie kształcenia zawodowego, a szczególnie w kontekście przeprowadzania egzaminów zawodowych.

Co prawda projekt ustawy  jeszcze nie ujrzał światła dziennego, jednak sygnały o zamierzeniach  resortu edukacji  właśnie w zakresie dotyczącym egzaminowania wywołały  żywą reakcję  środowiska rzemiosła. Największy niepokój budzi pomysł podziału  egzaminu czeladniczego dla uczniów szkół zawodowych (w tym także rzemieślniczych) na dwóch organizatorów: Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (OKE) i Komisje Egzaminacyjne Izb Rzemieślniczych, oraz uzależnienie wypłaty pracodawcom dofinansowania kosztów kształcenia, od zdania przez absolwenta  egzaminu teoretycznego w OKE.

W opinii środowiska rzemiosła to dość zaskakujące rozwiązanie,  nie znajdujące odzwierciedlenia w innych systemach potwierdzania kwalifikacji zawodowych. Niestety, po raz kolejny uczestnikom rozmów ze strony rzemiosła nie udało się uzyskać odpowiedzi na pytanie po co i komu ma służyć ta zmiana?

Egzaminy czeladnicze przeprowadzane w całości przez komisje egzaminacyjne powoływane w izbach rzemieślniczych bazują na sprawdzonych, solidnych podstawach organizacyjnych. Rzemiosło zawsze, pomimo różnych zawirowań w szkolnictwie zawodowym, będących nierzadko efektem nieprzemyślanych reform, kształciło dualnie, nie dopuściło do zaprzepaszczenia nauczania zawodu. I pomimo tak dużego zaangażowania w  segment  oświaty zawodowej rzemiosło wciąż musi upominać się o właściwe miejsce i rolę swoich organizacji w życiu społecznym, gospodarczym i stanowionego prawa.

Podział egzaminu na dwóch organizatorów,  a w dalszej perspektywie może całkowite  „przejęcie” uczniów rzemiosła przez OKE, zaburzy charakter  szkoły rzemieślniczej i jej oferty do uczniów oraz rodziców. Trudno racjonalnie wytłumaczyć dlaczego szkoła zarządzana w strukturach rzemiosła ma prowadzić do uzyskania kwalifikacji innych niż  świadectwo czeladnicze. Charakterystyką rzemieślniczych szkół zawodowych jest nauka teoretyczna w szkole, praktyczna w procesie pracy kończąca się egzaminem czeladniczym, przeprowadzanym  przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Te trzy elementy tworzą nierozerwalną całość.

Autorzy, projektowane zmiany tłumaczą m.in. brakiem informacji o egzaminach czeladniczych i mistrzowskich. Argument zaskakuje, tym bardziej, że  raporty w tym zakresie są co roku przygotowywane i upubliczniane przez ZRP a w regionach przez izby rzemieślnicze. Problem tkwi w tym, że od blisko sześciu lat System Informacji Oświatowej (tzw. nowy) nie  pozwala izbom rzemieślniczym na wprowadzanie do systemu informacji nt. egzaminów czeladniczych i mistrzowskich. Dlaczego? Na to pytanie też nie udało się uzyskać odpowiedzi.

Rzemiosło od lat dopomina się usprawnienia  funkcjonalności SIO, co pozwoli na pełną transparentność danych o egzaminach, do których przystępują  uczniowie  zasadniczych szkół zawodowych / szkół branżowych I stopnia. Z ostatnich zapowiedzi resortu wynika, że w IV kwartale ta kwestia zostanie uregulowana. Dla organizacji rzemieślniczych to ważna deklaracja, ponieważ funkcjonalność SIO ma fundamentalne znaczenia dla rzetelności obrazu nt. liczby osób, które faktycznie zdały  czeladniczy egzamin w rzemiośle i egzamin  potwierdzający kwalifikacje w OKE. Wprowadzenie  do SIO danych pokaże, że oficjalny wskaźnik przystępowalności do egzaminów czeladniczych absolwentów rzemieślniczej nauki zawodu  wynosi  ok. 95%, co zdecydowanie zmieni obraz kształcenia zawodowego na korzyść rzemiosła. Brak w SIO danych liczbowych z rzemiosła zafałszowuje oficjalne statystyki przez nieujmowanie w nich  grupy około 30 tysięcy osób, które w  danym roku  przystąpiły do egzaminu.

Rzemiosło jest otwarte na zmiany, środowisko  przedstawiło resortowi propozycje, które z założenia mają wprowadzać modyfikacje jakościowe a nie rozwiązywać jedynie doraźne problemy określonych instytucji.  Już dziś widocznym wsadem merytorycznym Związku Rzemiosła Polskiego  w podnoszenie jakości kształcenia zawodowego i egzaminowania są prace prowadzone nad tworzeniem banku zadań egzaminacyjnych oraz egzaminu on-line dla czeladników i mistrzów, w ramach realizowanego projektu  systemowego „Nowa Jakość egzaminów w rzemiośle”.

W rozmowach  ze strony Związku Rzemiosła Polskiego uczestniczyli: Jan Gogolewski - Prezes, Jan Klimek- z-ca Prezesa ZRP, Edyta Doboszyńska - Dyrektor Generalny ZRP, Jolanta Kosakowska - dyr. Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej ZRP, Dariusz Gobis -  dyrektor  Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich  Przedsiębiorstw w Gdańsku, Magdalena Zabłocka dyrektor Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Lublinie, Piotr Krzyżaniak – dyrektor Kujawsko Pomorskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Bydgoszczy, Maryla Barczak-Ostojska - ekspert Izby Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczo w Katowicach,  Elżbieta Kosacka  - dyrektor Zespołu Szkół Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Krakowie  (od 1 09.2018 organem prowadzącym szkołę jest Małopolska  Izba  Rzemieślnicza w  Krakowie). Gospodarzem spotkania była sekretarz Stanu w MEN Marzena Machałek.

Osoby zainteresowane tematem zapraszamy na spotkanie promujące szkolnictwo zawodowe w ramach prac Rady Dialogu Społecznego, które odbędzie się 12 czerwca 2018 r. w siedzibie ZRP przy ul. Miodowej 14

Program i formularz zgłoszeniowy: ZAPROSZENIE_12_06-2018 https://zrp.pl/wp-content/uploads/2018/06/ZAPROSZENIE_12_06-2018.pdf






Relacje z poprzednich dwóch spotkań kierownictwa ZRP z kierownictwem MEN:


Autor: