Zgodnie z art. 211 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks
pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) pracownik ma
obowiązek poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz
innym, zaleconym przez lekarza badaniom lekarskim i następnie
zastosować się do wskazań lekarskich. Badania te są konieczne,
gdyż mimo postępu technicznego i technologicznego, nie tylko
usprawniającego pracę, lecz także poprawiającego ochronę zdrowia
pracujących, praca i jej środowisko nadal stwarzają szereg
uciążliwości i zagrożeń dla zdrowia.
Znaczna grupa zawodów i prac wymaga szczególnej sprawności
psychofizycznej np.: operatorzy suwnic i żurawi, pulpitów
sterowniczych, wielofunkcyjnych urządzeń technologicznych oraz
samojezdnych ciężkich maszyn torowych, elektrycy i monterzy sieci
trakcyjnych, monterzy elektrycznych linii napowietrznych, osoby
obsługujące urządzenia ciśnieniowe, podlegające dozorowi
technicznemu, obsługujący instalacje chemiczne do produkcji
materiałów niebezpiecznych, prowadzący doświadczenia z nowymi
rodzajami uzbrojenia i amunicji, piloci i kontrolerzy ruchu
lotniczego itd.
To ze względu na omawianą regulację np. lęk wysokości
wyklucza wykonywanie prac na wysokości, osoba niedosłysząca nie
może pracować tam, gdzie słuch jest potrzebny do odbioru sygnałów
dźwiękowych, a osoby z wadą serca lekarz nie dopuści do cięższych
prac fizycznych. Jeszcze inne wymagania są stawiane kandydatom do
pracy przy produkcji i przetwarzaniu żywności albo produkcji leków.
W każdym przypadku chodzi o bezpieczeństwo samego pracownika lub
innych osób.
Bywa, że pracownik wysłany na wstępne, okresowe lub kontrolne
badania lekarskie ukrywa przed lekarzem swoje dolegliwości (zwykle w
obawie przed utratą pracy). Taka postawa, choć zrozumiała, jest
naganna i dlatego zagrożona sankcją rozwiązania umowy o pracę.
Warunki pracy i zakres obowiązków pracownika powinien określić
pracodawca, wypisując skierowanie na badanie profilaktyczne.
Pracodawca, włączając kierowanie pojazdem samochodowym do
obowiązków służbowych pracownika, powinien odnotować tę
uciążliwość w skierowaniu. Wówczas w badaniu wstępnym
obligatoryjne jest wykonanie testów sprawności psychoruchowej,
badania okulistycznego i neurologicznego. Natomiast podczas badania
okresowego o wykonaniu testów czy konsultacji specjalistycznej
decyduje lekarz, w zależności od wskazań. Inne badania lekarskie i
dodatkowe wynikają z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7
stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób
ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (tekst
jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 133).
Data publikacji: 6 lutego 2014 r.